Το χ – Shkronja H

Το χ μπροστά από [a], [o], [u] ή σύμφωνο, προφέρεται σαν δυνατό Η

Shkronja χ përpara A, O, U apo bashkëtingëlloreve shqiptohet si Η e fortë

Το χ μπροστά από  [e] και [i] προφέρεται σαν σερμένο Η (αυτός ο ήχος δεν υπάρχει στα αλβανικά)

Shkronja χ përpara E dhe I shqiptohet si H e zvarritur (ky tingull nuk ekziston në shqip)

παραδείγματα – shembuj

Χ + Α

χαρά (hara) gëzim

χαρακίρι (harakiri) harakiri

χαρακτήρας (haraktiras) karakter

Χ + Ο

χορός (horos) valle

χορταίνω (horteno) ngopem

χορτάρι (hortari) bar

χώρα (hora) shtet

χωράφι (horafi) arë, fushë

χωριό (horjo) fshat

Χ +ΟΥ

χουρμάς (hurmas) hurmë

χούφτα (hufta) pëllëmbë

χουφτώνω (huftono) marr/kap me pëllëmbë

Χ+σύμφωνο

χρειάζομαι (hriazome) kam nevojë

χρώμα (hroma) ngjyrë

χτένα (htena) krehër

–       –    –   –   –   –   –   –   –   –   –   –   –   –   –   –

X + E = H’E

xέρι () dorë

xερούλι () dorezë

xερσαίος () tokësore

χαίτη () krifë

χαίρομαι () gëzohem

χαιρετίσματα () përshëndetje, të fala

X + I = H’I

χιαστός formë kryqi

χίλια një mijë

χιλιόμετρο kilometër

χυδαίος vulgar

χυλός qull

χυμός lëng

χημεία kimi

χημειοθεραπεία kimioterapi

χήρα vejushe

χείλος buzë

χειμώνας dimër

χειρουργός kirurg

χοίρος derr

χοιροτρόφος rritës derrash

χοιροτροφία rritja e derrave

____

Οι αλβανοί με αυτό το ήχο έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα, διότι το χ  για παράδειγμα στο χτένα το προφέρουν ktena και στο χέρι το προφέρουν qeri. Και οι δύο περιπτώσεις είναι λάθος.

Shqiptarët veçanërisht me këtë tingull kanë problem sepse psh, shkronjën χ  te χτένα e lexojnë ktena dhe te χέρι e lexojnë qeri. Që të dy rastet janë gabim.

Η διαφορά είναι πως το αλβανικό Χ είναι πιο καθαρό και πιο μαλακό.

Ndryshimi është se H shqiptare është me e pastër dhe më e butë.